Martin Ackermann: «Κλιματική προσαρμογή; Προστάτευσε τον εαυτό σου"

Για να περιορίσουμε την κλιματική αλλαγή, πρέπει να αντισταθμίσουμε όχι μόνο τις μελλοντικές εκπομπές ρύπων, αλλά και τις ιστορικές εκπομπές.
Μια λύση θα μπορούσε να είναι αυτή ενός είδους «ατμοσφαιρικής ηλεκτρικής σκούπας». Ας αφαιρέσουμε το περιττό διοξείδιο του άνθρακα από τους ουρανούς μας. Τι κάνουμε όμως με αυτό μετά;
Αντί να εξάγουμε άνθρακα από το αργό πετρέλαιο για πολυμερή, φάρμακα, ίνες, καύσιμα και παρόμοια προϊόντα, χρησιμοποιούμε ατμοσφαιρικό CO2.
Αυτή είναι μια απλή ιδέα, αλλά εξαιρετικά προκλητική από τεχνικής απόψεως και αποτελεί τη βάση της νέας ερευνητικής πρωτοβουλίας του EMPA που ονομάζεται «Εξόρυξη της Ατμόσφαιρας».
Ο Martin Ackermann, διευθυντής της EAWAG, που συνεργάζεται για το θέμα με τα Ελβετικά Ομοσπονδιακά Εργαστήρια Επιστήμης και Τεχνολογίας Υλικών, εξηγεί γιατί είναι πάνω από όλα μια κρίση νερού, τι πρέπει να γίνει για να αντιμετωπιστεί και τι μπορεί να παραχθεί από το θερμοκήπιο αέριο CO2.
Ο Μάρτιν Άκερμαν είναι καθηγητής του Ελβετικού Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών στο ETH Ζυρίχης από το 2006, αναπληρωτής καθηγητής από τον Αύγουστο του 2008 και τακτικός καθηγητής Οικολογίας Μικροβιακών Συστημάτων από το 2015.
Γεννημένος στο Schwyz το 1971, σπούδασε βιολογία στοΠανεπιστήμιο της Βασιλείας και απέκτησε το διδακτορικό του στην πόλη της Ρηνανίας με τους Urs Jenal και Steve Stearns σχετικά με τη γήρανση στα βακτήρια.
Μετά το διδακτορικό του, εργάστηκε για δύο χρόνια ως μεταδιδακτορικός με τον Lin Chao στο UC San Diego. Το 2004 εντάχθηκε στην ομάδα του Sebastian Bonhoeffer στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης.
Η ομάδα του Martin Ackermann εργάζεται πάνω σε θεμελιώδη ερωτήματα που σχετίζονται με την οικολογία και την εξέλιξη των βακτηρίων: για τις αλληλεπιδράσεις εντός και μεταξύ των ειδών, για το πώς τα βακτήρια αντιμετωπίζουν συνεχώς μεταβαλλόμενα περιβάλλοντα και για το πώς οι ιδιότητες και οι λειτουργίες των μικροβιακών κοινοτήτων προκύπτουν από τις δραστηριότητες των μεμονωμένων κυττάρων και τις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις.
Η ομάδα του επικεφαλής του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Υδάτινης Επιστήμης και Τεχνολογίας συχνά εργάζεται σε επίπεδο μεμονωμένων κυττάρων και αναρωτιέται πώς αυτή η προοπτική παρέχει πληροφορίες που δεν μπορούσαν να αποκτηθούν με πειράματα πληθυσμού.
Ο στόχος του ETH Zurich είναι να αναπτύξει τις βασικές αρχές με μοντέλα στο εργαστήριο και στη συνέχεια να δοκιμάσει αυτές τις έννοιες σε πιο φυσικές καταστάσεις.
Πέρα από τους γενικούς στόχους του ερευνητικού ινστιτούτου, ο απώτερος στόχος του Martin Ackermann είναι να εμβαθύνει την κατανόησή μας για τη βιολογία των βακτηρίων στη φύση (συμπεριλαμβανομένων των ενώσεων ξενιστών) και να παρέχει πρακτικές γνώσεις για τον έλεγχο και την εκμετάλλευση των βακτηριακών δραστηριοτήτων.
Πέρα από τη βιολογία, ο Διευθυντής είναι επίσης το κατάλληλο άτομο για να ασχοληθεί με το θέμα της δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα και τη συνεργασία του EAWAG που διευθύνει με το EMPA.

Το διοξείδιο του άνθρακα είναι ένας πόρος και η ατμόσφαιρα είναι… «δικό μου»
Tanja Zimmermann: «Προσπαθούμε να «υλοποιήσουμε» την ενέργεια»

Η εύρεση λύσεων για την κλιματική κρίση και η χρήση της ατμόσφαιρας ως ένα είδος «δικής μου» για την εξαγωγή CO2 και την παραγωγή πολύτιμων υλικών: αυτό δεν είναι κακό επίτευγμα. Δεν φοβάσαι ότι δεν μπορείς να ανταποκριθείς στις προσδοκίες;

«Πρώτα από όλα, μια προσωπική εκτίμηση: δεν είμαστε στο σωστό δρόμο. Οι στόχοι για αποτελεσματική προστασία του κλίματος, όπως οι μηδενικές εκπομπές έως το 2050, βρίσκονται επί του παρόντος πολύ μακριά. Επιπλέον, υπάρχουν πολλά να καλύψουμε τη διαφορά όσον αφορά την προσαρμογή του κλίματος, δηλαδή την ικανότητά μας να αντιδρούμε κατάλληλα στην υπερθέρμανση του πλανήτη, η οποία αλλάζει συνεχώς. Άρα υπάρχουν πολλά ακόμα να γίνουν. Και θα είναι καλύτερα να ξεκινήσουμε όσο πιο γρήγορα γίνεται...».

Και μπορούν το EMPA και το EAWAG να χειριστούν μόνοι τους αυτό το Ηράκλειο έργο;

«Εκτιμούμε πολύ τη συνεργασία με την EMPA γενικά, αλλά ειδικά στο θέμα του κλίματος. Θέλουμε να ενισχύσουμε την κοινή μας πανεπιστημιούπολη ως ένα μέρος όπου εργαζόμαστε εντατικά για λύσεις για το κλίμα. Για την ανάπτυξή τους είναι απαραίτητο να συνδυαστούν όλες οι διαθέσιμες δυνάμεις, από τη βασική έρευνα, στην οποία τα δύο Πολυτεχνεία Ομοσπονδιακοί (Λωζάνη και Ζυρίχη, εκδ.) είναι ιδιαίτερα ισχυρές, στη μεταφορά της νέας γνώσης σε πρακτικές εφαρμογές, είτε πρόκειται για νέες τεχνολογίες είτε για την επιστημονική βάση για νέους κανονισμούς και νόμους. Μέσα στο ETH Domain αλληλοσυμπληρώνουμε τέλεια."

Βαρέα μέταλλα στους ποταμούς της Γροιλανδίας: η νέα μελέτη…
Δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα: πώς πρέπει να χρησιμοποιούμε CO2;

Ποια συγκεκριμένη συμβολή μπορεί να προσφέρει η έρευνα στην επίλυση της κλιματικής κρίσης;

«Όταν μιλάμε για έρευνα για το κλίμα, συνήθως σκεφτόμαστε τις μετρήσεις και τη μοντελοποίηση, δηλαδή την περιγραφή του προβλήματος. Αν και αυτό είναι απολύτως απαραίτητο, χρειαζόμαστε κάτι περισσότερο – λύσεις. Μπορούμε να διακρίνουμε χονδρικά δύο τύπους απάντησης στην κλιματική κρίση. Από τη μία πλευρά, η προστασία ή ο μετριασμός του κλίματος, δηλαδή οι τεχνολογίες και οι πολιτικές στρατηγικές για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την απομάκρυνση του CO2 από την ατμόσφαιρα, όπως προβλέπεται από το έργο «Εξόρυξη της ατμόσφαιρας». Από την άλλη πλευρά, η προσαρμογή του κλίματος, για τον περιορισμό ή την ελαχιστοποίηση των βλαβερών επιπτώσεων της υπερθέρμανσης του πλανήτη στα φυσικά και ανθρώπινα οικοσυστήματα, όπως η προστασία από ακραία καιρικά φαινόμενα. Για να το πω ωμά: η προσαρμογή στο κλίμα συνίσταται τελικά στην προστασία του εαυτού του, δηλαδή στη φροντίδα της ευημερίας του. Η προστασία του κλίματος είναι αλτρουιστική και έχει παγκόσμιο αντίκτυπο. Χρειαζόμαστε και τα δύο, όχι το ένα ή το άλλο».

Ως ινστιτούτο υδάτινων ερευνών, ποιος είναι ο ρόλος του EAWAG σε όλα αυτά;

«Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, η κλιματική αλλαγή είναι πρώτα και κύρια μια κρίση νερού. Είναι αλήθεια ότι το κλίμα θερμαίνεται, αλλά αυτό αλλάζει επίσης τη διαθεσιμότητα νερού και τα μοτίβα βροχοπτώσεων. Οι χειμώνες γίνονται πιο υγροί, τα καλοκαίρια πιο ζεστά και ξηρότερα. Αυτό σημαίνει ότι αντιμετωπίζουμε δύο προβλήματα ταυτόχρονα: τον χειμώνα, ακραίες ποσότητες νερού μπορεί να φθάσουν με τη μορφή έντονων βροχοπτώσεων και να προκαλέσουν σοβαρές ζημιές, ενώ το καλοκαίρι υπάρχει πολύ λίγο νερό σε ορισμένα μέρη. Πρέπει λοιπόν να περιορίσουμε τις ζημιές που προκαλούνται από τις ακραίες βροχοπτώσεις και, ταυτόχρονα, να εξοικονομήσουμε μέρος του νερού για το καλοκαίρι. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ορίσαμε το κλίμα ως ένα από τα βασικά θέματα στο EAWAG, το οποίο ήταν λιγότερο σαφές στο παρελθόν».

Στο Blockchain δέσμευση και επαναχρησιμοποίηση διοξειδίου του άνθρακα
Ποιο θα είναι το κόστος μιας Ελβετίας ουδέτερης σε CO2;

Ποιο είναι κατά προσέγγιση το πρόγραμμα εργασίας σας;

«Αυτή τη στιγμή μελετάμε με συνεργαζόμενα ινστιτούτα στον τομέα ETH όπου μπορούμε να συνεργαστούμε καλύτερα, για παράδειγμα στους τομείς της προσαρμογής του νερού και του κλίματος».

Σε ποιες συγκεκριμένες ανάγκες θέλετε να ανταποκριθείτε;

«Ένα μόνο παράδειγμα: Δημιουργούμε ένα ρεαλιστικό εργαστήριο στη Βέρνη, όπου συνεργαζόμαστε με αρχές, κατοίκους και ερευνητικούς εταίρους. Στόχος είναι η προσαρμογή της γειτονιάς έτσι ώστε ακόμη και σε 15 χρόνια, η ζωή να είναι ακόμα ευχάριστη και ασφαλής, χάρη στις γαλαζοπράσινες υποδομές και την ενσωμάτωση του νερού και της βλάστησης στις γειτονιές. Όλα αυτά για να είναι ο κόσμος προετοιμασμένος για ακραία καιρικά φαινόμενα και ταυτόχρονα να έχει αρκετό νερό και δροσιά το καλοκαίρι».

Καινοτομία και βιωσιμότητα: αυτή είναι η νέα πανεπιστημιούπολη στο Dübendorf
Martin Eichler: «16,3 δισεκατομμύρια για τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα»

Πρέπει επίσης να χρηματοδοτηθούν νέες ερευνητικές πρωτοβουλίες. Από πού προέρχονται τα κεφάλαια;

«Όπως είπα, έχουμε ορίσει το θέμα της προστασίας και της προσαρμογής του κλίματος ως στρατηγική εστίαση και σίγουρα θα το υποστηρίξουμε αναλόγως, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής».

Γιατί είναι σημαντικό για την Ελβετία να διαδραματίσει πρωτοποριακό ρόλο σε αυτόν τον τομέα;

«Υπάρχουν δύο πτυχές για την προστασία του κλίματος: η πρώτη είναι η ευθύνη. Ως μια πλούσια και άκρως καινοτόμος χώρα με εξίσου υψηλές εκπομπές CO2, η Ελβετία έχει μεγαλύτερη ευθύνη, την οποία πρέπει επίσης να εκπληρώσει. Το δεύτερο είναι ένα οικονομικό επιχείρημα: οι καινοτομίες στον τομέα της προστασίας και της προσαρμογής του κλίματος έχουν τεράστιες δυνατότητες και θα μπορούσαν να γίνουν γιγάντια αγορά για την ελβετική βιομηχανία. Στο πλαίσιο της κλιματικής προσαρμογής, υπάρχει ένας επιπλέον παράγοντας: όλοι οι τομείς της χώρας μας θα αλλάξουν λόγω της κλιματικής αλλαγής: γεωργία, βουνά, οικισμοί. Είναι λοιπόν προς το συμφέρον της Ελβετίας να προετοιμαστεί και να προστατευτεί από τις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής...»

Μεγαλύτερα κτίρια χτίζονται στην Ελβετία με αερογέλη
Σύλληψη και αποθήκευση CO2: 5 στρατηγικές στο δρόμο προς το καθαρό μηδέν.